Pierwsza kąpiel niemowlęcia to wyjątkowa chwila nie tylko dla rodziców, ale i dla dziecka. Noworodek jest malutki i delikatny, dlatego jego mycie to niekiedy również duże wyzwanie dla opiekunów. Jeśli mama i tata odpowiednio wcześniej przygotują się do pierwszej kąpieli dziecka, mogą sprawić, że będzie to dla maluszka bardzo przyjemne doświadczenie, a z czasem dla całej rodziny stanie się to wspólnym wieczornym rytuałem.
Co znajdziesz w tym artykule:
Pierwsza kąpiel noworodka – kiedy wykąpać niemowlę?
Pierwsza kąpiel nowo narodzonego dziecka jeszcze kilka lat temu odbywała się zazwyczaj w szpitalu. Dzisiaj coraz częściej stosuje się zasadę, że niemowlę jest kąpane dopiero kilka dni po przyjściu na świat. W wybranych placówkach medycznych w ogóle nie kąpie się noworodków w pierwszych dniach po narodzinach, w innych szpitalach lekarze i położne tę decyzję pozostawiają świeżo upieczonym rodzicom. Z tego względu coraz częściej można się spotkać z sytuacją, że pierwsza kąpiel dziecka ma miejsce dopiero w domu.
Jeśli pierwsza kąpiel niemowlęcia odbywa się w domowym zaciszu, powinna ona nastąpić między drugą a czwartą dobą życia dziecka. Moment mycia maluszka często celowo oddala się w czasie, aby zbyt wcześnie nie zmyć z jego ciała mazi płodowej, która pełni swego rodzaju ochronną powłokę dla jego wrażliwej i delikatnej skóry. Warto jednak mieć na uwadze, że dziecko ma styczność z różnymi szpitalnymi drobnoustrojami, dlatego pierwszej kąpieli nie powinno się zbyt długo odwlekać.
Jak często należy kąpać niemowlaka?
Po raz pierwszy noworodka należy wykąpać nie wcześniej niż kilkanaście godzin i nie później niż kilka dni po jego przyjściu na świat. Kolejne kąpiele powinny odbywać się wedle uznania rodziców – mając na względzie potrzeby higieniczne oraz dobro maluszka. Nie ma konieczności, aby w pierwszych dniach i tygodniach życia dziecka kąpać je codziennie – pod warunkiem, że opiekunowie systematycznie przemywają poszczególne części ciała niemowlęcia, np. wilgotnym wacikiem lub gazą zwilżoną ciepłą wodą.
Liczba kąpieli maluszka powinna być uzależniona od wielu czynników, m.in. panującej temperatury w domu i na dworze, od tego, czy dziecko się poci lub czy występują u niego ulewania, od częstości oddawania stolca oraz od tego, czy niemowlę po prostu lubi kąpiele. Jeśli maluszek pokazuje, że pluskanie w wanience jest dla niego przyjemne, a więc podczas mycia jest zrelaksowany i spokojny – można pozwolić mu codzienne spędzanie czasu w taki sposób. Jeśli natomiast spotkanie niemowlęcia z wodą to dla niego stresująca chwila, a przez to również nieprzyjemna dla rodziców – można ograniczyć kąpiele do 2-3 w tygodniu, pamiętając przy tym, aby każdego dnia dbać o higienę dziecka, w tym szczególnie jego okolic intymnych.
Kiedy najlepiej kąpać niemowlę?
Czas kąpieli nie zawsze musi przypadać na wieczór – wszystko zależy od niemowlęcia i rodzica. Idealna pora to taka, kiedy maluch jest wypoczęty, ponieważ wtedy chętnie przechodzi zabiegi pielęgnacyjne. Gdy maluch jest rozdrażniony czy śpiący, istnieje duże prawdopodobieństwo, że podczas mycia zacznie marudzić, a nawet płakać, w efekcie czego kąpiel będzie trudniejsza i wcale nie będzie miłym doświadczeniem – zarówno dla niego, jak i dla rodzica.
Warto rozważyć jednak kąpiele wieczorne – mogą one się stać jednym z codziennych rytuałów na dobre zakończenie dnia. Maluch wtedy się wycisza, a dzięki temu łatwiej zasypia. Idealnie jest kapać niemowlę zawsze o tej samej porze (a około 30-60 minut przed myciem należy je nakarmić) – maluszki lubią stały rytm dnia i dość szybko się go uczą. Odpowiednio wypracowana rutyna przynosi wiele dobrego – m.in. dzięki niej dziecko czuje się bezpiecznie, a więc i spokojniejsze podczas wieczornej toalety.
Jak kąpać niemowlę – najważniejsze zasady
- Wygodne miejsce: odpowiednie przygotowanie do kąpieli dziecka jest bardzo ważne, a jednym z kluczowych elementów jest wybór miejsca. Dobrym pomysłem będzie pokój lub łazienka –pod warunkiem jednak, że w tych pomieszczeniach znajdzie się miejsce na przewijak. Po wyjęciu dziecka z wody trzeba mieć bowiem miejsce, gdzie wygodnie można położyć oraz wytrzeć niemowlę, a następnie je ubrać. Przenoszenie czystego i rozgrzanego kąpielą maluszka z łazienki do pokoju nie jest dobrym rozwiązaniem. Różniące temperatur między pomieszczeniami mogą przyczyniać się do rozwoju drobnych infekcji. Warto też pamiętać, że pomieszczenie, w którym będzie się odbywała kąpiel, powinno być ogrzane do temperatury około 23-24°C.
- Wcześniejsze przygotowanie: przed kąpielą należy przygotować waciki lub gaziki, którymi można umyć dziecku m.in. buzię, patyczki higieniczne przeznaczone dla najmłodszych, miseczkę z ciepłą wodą oraz nawilżane chusteczki. Dobrze też naszykować kosmetyki do mycia i te, które będą potrzebne po kąpieli (oliwki, balsamy), ręcznik, pieluchę oraz ubranka. Wybierając kosmetyki dla dziecka, warto decydować się wyłącznie na te, które są przeznaczone dla najmłodszych. Jeśli dziecko ma zdrową skórę, można go myć zwykłym mydłem dla maluszków, jeśli jednak jego skóra jest wyschnięta i bardzo wrażliwa, lepiej stosować emolienty.
- Właściwa temperatura wody: najlepiej, aby woda do kąpieli noworodka miała około 37°C, ale dermatolodzy zalecają nawet niższą temperaturę – 33-34°C. Temperaturę – przynajmniej na początku – należy sprawdzać termometrem do kąpieli, a nie łokciem. Wrażliwość osób dorosłych na ciepło jest nieco inna niż niemowlęcia – to, co rodzicom może wydawać się letnie, noworodkowi może okazać się gorące lub chłodne.
- Odpowiednia kolejność i bezpieczeństwo: w wanience powinno być tyle wody, aby znajdujące się w niej niemowlę miało możliwość swobodnego ruchu. Woda powinna przykrywać maluszka tylko do połowy. Podczas kąpieli głowa powinna znajdować się zdecydowanie wyżej niż reszta ciała, tak aby woda nie nalewała do buzi, noska i oczu. Najlepiej podłożyć przedramię pod główkę, barki i górną cześć pleców dziecka. Kąpiel maluszka należy rozpocząć od obmycia brzuszka, następnie można umyć resztę ciała – szyję (w szczególności jeśli dziecko ulewa) i okolice intymne. Na końcu myje się głowę. Zawsze warto też znaleźć chwilę na zabawę w wodzie – dla niemowlęcia może to być duża frajda!