Niedobory witaminowe u dzieci mogą być wynikiem mało urozmaiconej diety lub występowania zaburzeń wchłaniania w układzie pokarmowym. Ilość witaminy B12 w diecie zazwyczaj jest wystarczająca dla organizmu malucha, ale warto wiedzieć, kiedy można podejrzewać jej niedobór, gdyż nie zawsze jest to oczywiste.
Co znajdziesz w tym artykule:
Jakie znaczenie ma witamina B12 dla zdrowia dziecka?
Witamina B12 (kobalamina) jest ważna dla zdrowia dzieci z wielu powodów. Odgrywa kluczową rolę w rozwoju i funkcjonowaniu układu nerwowego. Jest niezbędna do produkcji mieliny, która jest substancją otaczającą i chroniącą włókna nerwowe. Uczestniczy również w produkcji czerwonych krwinek. Niedobór tej witaminy może prowadzić do anemii megaloblastycznej, która charakteryzuje się dużymi, nieprawidłowymi krwinkami czerwonymi co może objawiać się zmęczeniem, osłabieniem i innymi problemami zdrowotnymi.
Witamina B12 jest ważna także dla prawidłowego metabolizmu białek, tłuszczów i węglowodanów. Umożliwia przekształcanie dostarczanych organizmowi składników odżywczych pochodzących z pożywienia w energię, co jest istotne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecka. Dodatkowo jest niezbędna do syntezy DNA i RNA, co jest kluczowe dla podziału komórek i prawidłowego wzrostu dziecka. Witamina ta wspiera również funkcjonowanie układu immunologicznego, pomagając w walce z infekcjami i chorobami. [1]
Niedobór witaminy B12 u dzieci – objawy
Objawy niedoboru witaminy B12 są niespecyficzne. Stąd potrzebna jest wnikliwa analiza symptomów, wraz z badaniem krwi, ustalającym poziom kobalaminy w organizmie. Leczeniem niskiego poziomu witaminy B12 u dziecka powinien zająć się lekarz.
Główne objawy niedoboru B12 związane z układem nerwowym to:
● osłabienie i zmniejszenie napięcia mięśniowego,
● apatia, senność,
● niezborność ruchowa,
● drżenia mięśni, drgawki,
● zaburzenia równowagi,
● brak przyrostu masy ciała lub jej spadek,
● opóźnienie lub całkowite zatrzymanie rozwoju psychoruchowego dziecka.
Pozostałe oznaki, sugerujące niski poziom B12 u dziecka:
● zmiany zanikowe w jamie ustnej, afty, nadżerki,
● zaburzenia smaku,
● wrażenie pieczenia w ustach.
W badaniach laboratoryjnych lekarz może zdiagnozować niedokrwistość makrocytarną (zbyt duże krwinki czerwone), małopłytkowość oraz leukopenię.
Poznaj 9 sprawdzonych sposobów na zbilansowaną dietę u Juniora.
Które dzieci mogą być narażone na niedobór witaminy B12?
Dzieci, które mogą być narażone na niedobór witaminy B12, to przede wszystkim te, które mają ograniczony dostęp do źródeł tej witaminy w pożywieniu lub mają problemy z jej wchłanianiem. Które dzieci są narażone na niedobory witaminy B12?
- Dzieci będące na diecie wegańskiej lub wegetariańskiej
Witamina B12 występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Dzieci, które nie spożywają mięsa, ryb, jaj, mleka i innych produktów mlecznych, pochodzenia zwierzęcego mogą mieć trudności z uzyskaniem odpowiedniej ilości tej witaminy z diety.[1]
- Dzieci z zaburzeniami wchłaniania
Niektóre schorzenia przewodu pokarmowego, takie jak celiakia, choroba Crohna mogą prowadzić do problemów ze wchłanianiem witaminy B12. Zaburzenia mikrobioty jelit również mogą wpływać na zdolność organizmu do przyswajania tej witaminy.
- Dzieci, które przeszły operacje na przewodzie pokarmowym
Dzieci, które miały operacje żołądka lub jelit (np. resekcja jelita, operacja bariatryczna), mogą mieć zmniejszoną zdolność do wchłaniania witaminy B12.
- Dzieci matek weganek lub wegetarianek
Dzieci karmione piersią przez matki na diecie wegańskiej lub wegetariańskiej mogą być narażone na niedobór witaminy B12, jeśli matki same nie uzupełniają tej witaminy odpowiednimi suplementami.
- Dzieci z niskim poziomem kwasu solnego w żołądku
Kwas solny jest potrzebny do uwalniania witaminy B12 z pożywienia. Dzieci z niskim poziomem kwasu solnego, np. z powodu choroby lub leczenia niektórymi lekami, mogą mieć trudności z przyswajaniem tej witaminy.
Witamina B12 – w jakich produktach się znajduje?
Na pierwsze miesiące życia, dziecko urodzone z ciąży donoszonej, powinno mieć zapas witaminy B12 w wątrobie. Maluchy karmione mlekiem matki otrzymują zwykle jej odpowiedni poziom razem z pokarmem, chyba że kobieta cierpi na ciężki niedobór kobalaminy. [4]
Witamina B12 występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Mięso i drób (szczególnie wątróbka), ryby i owoce morza, produkty mleczne i nabiał, jaja. Żółtka jaj są bogatsze w witaminę B12 niż białka.
Mleko modyfikowane również zawiera tę witaminę.
Istnieją również produkty spożywcze wzbogacone witaminą B12, są to na przykład:
● odżywcze formuły na bazie mleka
● niektóre płatki śniadaniowe,
● napoje roślinne (np. napój sojowy, migdałowy, ryżowy),
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami.
Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
Bibliografia:
- Zubowska M. i in: Ciężki niedobór witaminy B12 o nieznanej etiologii u 10-miesięcznej dziewczynki. Hematologia, 2011, 2(1), 92-97.
- Gryszczyńska A.: Witaminy z grupy B – naturalne źródła, rola w organizmie, skutki awitaminozy. Postępy Fitoterapii, 2009, 4, 229-238.
- Bauer A. i in.: Niedobór witaminy B12 jako przyczyna nieustępujących trudności we wprowadzaniu posiłków uzupełniających u niemowlęcia – opis przypadku. Pediatria Polska, 2016, 91(5), 484-491.
- Sońta-Jakimczyk D. Hematologia wieku rozwojowego. W: Kubicka K., Kawalec W. (red). Pediatria. PZWL, Warszawa 2004: 407.