Stulejka jest męską dolegliwością, która polega na tym, że napletek nie cofa (nie ściąga się) poza linię żołędzi. Może to być skutkiem zwężenia napletka lub jego sklejenia z żołędzią. U niemowląt i dzieci płci męskiej zwraca się uwagę na odpowiednia pielęgnację prącia w celu zapobieganiu powstawania tej dolegliwości. Jak rozpoznać stulejkę u dziecka? Jak postępować w razie podejrzenia stulejki i jakie są sposoby jej leczenia? Sprawdźmy!
Co znajdziesz w tym artykule:
Stulejka u dziecka – czym jest?
Stulejka jest to sytuacja, w której ujście napletka jest zbyt wąskie, co uniemożliwia jego przesunięcie się ku tyłowi na żołądź. Taki stan jest typowy u prawie u wszystkich noworodków i niemowląt. Wraz z rozwojem dziecka dochodzi do stopniowego ustępowania stulejki.
Napletek u dziecka – jak o niego dbać?
Napletek jest fałdem skórnym, który pokrywa końcową część prącia, czyli żołądź oraz ujście męskiej cewki moczowej. Pełni on kilka ważnych funkcji takich jak ochrona prącia przed urazami, zapewnia optymalną wilgotność oraz odpowiednią wrażliwość na dotyk.
Przeczytaj również: Jak dbać o higienę u dziecka?
Napletek u noworodka
Napletek niemal u wszystkich u noworodków jest nieodprowadzalny po urodzeniu i jest to stan fizjologiczny, którym nie trzeba się martwić, o ile nie występują inne wady zewnętrznych narządów płciowych.
Napletek u niemowlaka
Napletek pod koniec pierwszego roku jest odprowadzalny już nawet u 50% niemowlaków. Pamiętajmy, że w tym wieku u dziecka napletek może być nadal nieodprowadzalny, co nadal jest fizjologią i nie powinno to budzić obaw u rodziców.
Napletek u kilkulatka
U dzieci do 3.-4. roku życia w większości wypadków ujście napletka nadal jest zbyt wąskie. Mówimy wówczas wciąż o stulejce fizjologicznej. Właśnie po osiągnięciu takiego wieku dochodzi wraz ze wzrostem dziecka do stopniowego oddzielenia się napletka od żołędzi i możliwości całkowitego odprowadzenia napletka. Jest to wiek, w którym chłopcy często „bawią” się penisem i warto na takie zabawy pozwolić, dbając jednocześnie o higienę rąk. Najlepszym momentem dla takich zabaw jest kąpiel, kiedy tkanki są rozluźnione.
Napletek u chłopców w wieku szkolnym
U dzieci w wieku szkolnym stopniowo spada odsetek występowania przetrwałej stulejki fizjologicznej, statystycznie w wieku 11-15 lat możliwość całkowitego odprowadzenia stulejki jest możliwa u 63% chłopców. U starszych chłopców po 17. roku życia stulejkę stwierdza się już tylko u około 1% z nich. U starszych dzieci, u których występuje przetrwała stulejka może dochodzić do bolesnych zwodów czy załupka (sytuacji, w której odprowadzony napletek zaciska się przed żołędziem i nie jest w stanie wrócić do wyjściowej pozycji). Może wtedy dojść do pękania skóry, krwawień aż ostatecznie do wtórnej stulejki.
Warto wiedzieć: ABC pielęgnacji pępka u niemowlaka
Podrażnienie, zaczerwienienie napletka u dziecka – jak postępować?
Napletek i żołądź znajdujący się pod nim to bardzo wrażliwe struktury i łatwo ulegają podrażnieniu przez różne substancje, jak środki higieny (mydła, żele lub płyny do mycia, środki dezynfekujące), żele nawilżające, środki piorące (jeżeli bielizna nie została dobrze wypłukana po praniu). Podrażnienie żołędzi może również wystąpić po niektórych lekach (np. antybiotykach).
Najważniejsze jest utrzymanie odpowiedniej higieny ciała. Należy obmywać żołądź ciepłą wodą po pełnym zsunięciu napletka, a następnie dokładnie wysuszyć, można do tego użyć chusteczkę higieniczną. Jeżeli stan dziecka nas niepokoi powinniśmy udać się na wizytę do pediatry, aby ocenić czy nie doszło do zapalenia napletka i czy nie jest konieczne leczenie farmakologiczne.
W razie zaczerwienia napletka u dziecka poleca się przemywanie go rivanolem lub nawet krótkie moczenie napletka w roztworze.
Stulejka – kiedy do lekarza?
Stulejka występującą nadal w wieku 3-4 lat powinien skonsultować lekarz pierwszego kontaktu. Lekarz, jeśli będą ku temu wskazania, może skierować dziecko do poradni chirurgicznej dla dzieci, zalecić stosowne leczenie oraz kontrolować i obserwować małego pacjenta.
Leczenie stulejki
U chłopców między 4. a 10. rokiem życia stulejkę można leczyć stosując steroidy działające miejscowo oraz fizjoterapię. Skuteczność takiego postępowania wynosi 80-90%. Fizjoterapia polega na delikatnym odprowadzaniu napletka aż do momentu poczucia pierwszego oporu. Ważne, aby podczas fizjoterapii stosować spokojne ruchy, które nie powodują dolegliwości bólowych u dziecka. Podczas fizjoterapii miejscowo można stosować maść steroidową na odsłonięty żołądź, a następnie sprowadzić napletek na przód. Należy pamiętać, aby nie odprowadzać napletka na siłę co może spowodować uszkodzenie skóry, krwawienie, a z czasem nawet bliznowacenie. Takie nieprawidłowe działanie prowadzi do powstania stulejki wtórnej, dużo trudniejszej do wyleczenia.
Operacyjne usuwanie stulejki
U starszych chłopców i dorosłych mężczyzn, jeśli występuje przetrwała stulejka jest to najczęściej wskazanie do postępowania operacyjnego, czyli plastyki napletka lub obrzezania. U młodszych dzieci rozważane jest leczenie operacyjne, jeśli występują takie objawy jak:
- nawracające zakażenia układu moczowego,
- zapalenia napletka i żołędzi,
- trudności w oddawaniu moczu z balonowatym rozdęciem napletka w trakcie próby mikcji.
Plastyka napletka polega na zabiegu plastycznym z zachowaniem napletka. Podczas obrzezania natomiast dochodzi do całkowitego usunięcia napletka. Wybór metody zależy od przyczyny i nasilenia objawów stulejki.
Bibliografia:
- W. Kawalec, R. Grenda, M. Kulus – Pediatria, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2018.
- Dobrzańska, P. Socha, Ł. Obrycki – Pediatria w praktyce lekarza POZ, Medi Press, 2022
- Choroby układu moczowego i narządów płciowych u małych dzieci, Medycyna Praktyczna online: https://www.mp.pl/chirurgia/praktyka-kliniczna/80941,choroby-ukladu-moczowego-i-narzadow-plciowych-u-dzieci